Oratio ipſa. Auditores omnium Ordinum dignitatumque Honoratiſſimi.

PRincipes dum florem nobilitatis, & præcipua virtutis ac prudentiæ lu - mina, ſollicite conquirunt, accerſuntque, aulas ſuas in florentiſſi - ma quædam ſeminaria convertere videntur, è quibus, poſcente uſu ac neceſſitate, ecs petere integrum eſt, quorum opera & con - ſilio vel in pacis vel belli negotiis ex voto utantur. O pulcherrimum ſpectaculum, quando Princeps, virtute magis, quam dignitate ſuis præſtan - tior, Sol. m æmulatur, quem miniſtri in curſu negotiorum ſuorum, ea lucis ac virtutis ſi militudine ſequuntur, ut cives habeant, quo per diem pacis ac feli - citatis gaudere, per calamitatum publicarum tenebras vero, mentes pavidas ſolari queant. Fallor, aut ea felicitate olim ſuperbierunt Conſt antini Magni, Caroli Magni, Heinrici Aucupis, Alphonſi Arragonum Regis, Johannis Frideri - ci, ac Johannis Conſtantis, Saxoniæ Electorum, Philippi, Cattorum Principis, Jo - achimi Brandenburgici, Friderici Altenburgenſis, Erneſti denique Pii, regiæ Nec ad ſervum aſſentatorum genus referendus eſſem, ſi infacundia mea hodie im - perantium quorundam laudes deterere auderem. Singularia interim ſunt, quæ de Theodoſio Juniore Nicephorus, Egnatius, Paulus Diaconus, aliique autores ſa - tis idonei, memoriæ prodiderunt. Optimus videlicet Princeps certas ac ſtatas diei horas cum miniſtris ſuis purpuratisq;, lectionibus ſacris, cantilenis ac piis de rebus fidei colloquiis impendebat, adeo, ut aulam ipſius rectius cœnobium aliquod, quam regiam aut palatium appellaſſes. Verum enim vero ea vafri - ties eſt & aſtutia Dæmonis, ut cum perſpectum habeat, ab aulis principum de - pendere, quicquid in terris univerſis, & civium omnium grege, vel boni viget, vel mali graſſatur, totus in eo eſt, ut Scholas illas virtutum in turpia vitiorum latibula, ſcelerumque palæſtras, transformet. Quamvis autem non ſemper illo gaudeat ſucceſſu, quem ſperaverat, eò ta men in opere ſuo abominando ſæpe progreditur, ut paucæ hodie reperiantur aulæ, in quibus nihil aſſentationis, ambitionis nihil, nihil denique calumniarum & invidiæ dominetur, adeo, ut noſtro etiam ævo cum Lucano exclamare liceat:

Exeat aula,‒‒‒ Qui volet eſſe pius!

Sed ut pietas in aulis plurimis paulo rarior eſt: Sic & felicitas nimis eheu, frequenter in aulicis deſideratur. Quis eſt, qui neſciat, quam triſti at - que immiti fato Parmenio, Philot as, Clytus, Papinianus patrumque noſtrorum tempore Pizarrus, Alvarus, Volſæus, Spinoſa, Luna, Thuanus, Villaregius, Som - merſetus, Cleſelius, Bironius & innumeri alii defuncti fuerint, poſtquam ſide - rum inſtar aulas Regum ſuorum illuſtraverant. Sed neque illi ſaltem pœnas ſecuritati ſuæ dederunt, qui crimine aliquo, vel ſaltem ſuſpicione illius, Prin - cipum ſuorum provocarant indignationem: ſed ipſi etiam inſontes novercan - tis ac perſequentis fortunæ laqueos ſæpiſſime non effugerunt, quorum ordini, ex innumera turba, merito Camillum, Scipionem, Senecam, Thomam Morum, transſcribimus. Orontes Artaxerxis Regis gener, pulchre dixiſſe fertur â Plu - tarcho, in apopthegmatibus, Principum amicos videri conſimiles Arithmetico - rum digitis. Nam ut hi computando nunc myriada, nunc monada repræſentent: ita eos, qui regibus ſe inſinuent, modo pollere plurimum & obſervari; mox vero, qui fortunæ mos ſit, quæ homines velut pilas habeat, in imum demer ſos ludibrio eſſe omnibus. Locum autem his queſtibus dediſſe ipſum ejus ſocerum, idem Plutarchus commemorat. Is enim ob leviſſimam cauſam ipſi ſuccenſens, da - mnatum ac honore quovis exutum, omnium contemtui & ludibrio expoſuerat. Quo rariora itaque ſunt aulicorum felicium ſimul & piorum exempla, eò gra - tior haud dubie Vobis, Auditores O. O. honoratiſſimi, illius erit memoria, quem Vosmet ipſi, ut optimæ notæ aulicum, amaſtis olim & coluiſtis. Eſt ille Nobiliſſimus, Ampliſſimus atque Præcellentiſſimus Vir, Dominus M. Godofredus Hoffmannus, florentiſſimi hujus Gymnaſii, per annos quatuor, Rector non fa - migeratiſſimus minus, quam meritiſſimus. Ipſa generis proſapia & nativitas ipſum fecerat aulicum, ne quis cavilletur, ſaltem ridiculo quodam errore in i - pſum cecidiſſe id nominis. Objicis, abjectam vivendi rationem eorum, quos Hoffmannus generis ſui nactus fuerat autores, parum præ ſe tuliſſe, quod re - rum aulicarum ſplendori comparari potuerit: prætereaque contemto muneri, in quo vitam ſuam, ceu ergaſtuli quoddam detrimentum, transegerit, male cum negotiis purpuratorum, aut omnino imperantium, convenire, niſi pro digni - tate eadem habeas, Rectorem eſſe, & Regem, aut Tyrannum illum inter pue - ros Corinthios & in ſolio Syracuſano, eodem mactandum eſſe honore. Sed qui in aulas Principum mortalium receptus non fuerat, dignus habebatur, quem æternus ille dominantium Dominus, Rexque Regum potentiſſimus, amicis ſuis & purpuratis adlegeret. Cumque ſub Summi hujus rerum omnium arbitri au - ſpiciis, ea in mortalitatis curriculo fideliter ac ſtrenue expedi viſſet, quæ ſibi in -juncta9juncta eſſe noverat, anno ſuperiori, in primo menſis Octobris limine, ad ipſa[m]æternitatis aulam à Rege ſuo cœleſti evocatus, univerſa imperia ac regna, o - mnemque aularum terrenarum luxum ac φαντασίαν vultu lætiſſimo deridere ac contemnere cœpit. Licet itaque nec florentiſſima noſtra Zittavia, nec inclyta hæc bonarum Dearum ſedes, optimo Hoffmanno tantam felicitatem tamque exoptatas rerum vices invideat, Muſæ tamen jacturæ gravisſimæ, quam per in - opinatam ejus & immaturam plane mortem paſſæ fuerunt, nondum oblitæ. nihil prius habent ant antiquius, quam ut optima Optimi ſui patris memoria monumento aliquo gratæ pietatis, in hac bonarum artium & ſpei publicæ palæ - ſtra, conſervetur, & ad ſeros usque poſteros, ſi quos ſperare licet, proferatur. Sed videte, quam feliciter voto ſuo pio ac debito potiri cœperint! Nonnulli ex amplisſimo, & pene innumerabili ordiue, quibus olim licuit eſſe tam felicibus, ut à Beato Viro non favore ſaltem veré paterno foverentur, ſed in optimis et - jam artibus ac liuguis ſedulo & ſide ſumma erudirentur, acceptorum beneſicio - rum memores, legato aliquo certo, & eo quidem ſatis liberali, me illosque, quos, ſi viſum numini, in hoc munere habiturus ſum ſucceſſores, obſtrinxerunt, ut diem illam, quæ omnium noctium caliginem ſuperare, & in pluribus lucem ſpei ae fiduciæ in denſiſſimas tenebras transmutaſſe videbatur, quoties ver - tente anno reduceretur, ſermone aliquo parentali colamus ac celebremus. Lau - datisſimæ huic & in exemplum omnibus commendandæ pietati, dum velifica - turi accesſi mus, Vobis non ingratum fore arbitror, A. O. O. Honoratiſſimi! bea - tum Hoffmannum ſub imagine AULICI PII ET FELICIS, mecum breviter contemplari. Neque autem opus eſſe video, favorem Veſtrum & indulgen - tiam operoſius exorare, cum certo confidam, omnem meam infacundiam ac balbatiem, vel ſolo Hoffmanni meritisſimi amore, inuſitatoque in qualiacunque mea ſtudia, favore ac propenſione, haud difficulter iri excuſatum.

Cum Hoffmannus noſter in lavacri cœleſtis fonte purpuram ſangvinis JESU CHRISTI induiſſet, auctoque jam rationis uſu intelligeret, inter ami - cos Dei & purputatos ejus ſe eſſe receptum, ante omnia, partim ex dulcisſi - morum parentum, quos è Patria Sileſia, ob conſtantem religionis veræ amo - rem, proſcriptio JESULO exuli ſimiles reddiderat, partim è præceptcrum ſi - delium ore diſcebat, quænam aulæ illius, in qua in poſterum verſandum eſſet, conſtitutio, quæ juta, qui rerum omnium ordo foret. Sibi enim dedecori fo - re, facile ſentiebat, Domino alicui ſervitia ſua & operam addicere, priusquam voluntatem ejus & decreta exacte calleret: dedecori, nomen ſuum familiæ au - licorum dare, neque amictum illorum, coloremve quaſi teſſeræ loco ab illisbgeſtari10geſtari ſolitum, recte cognoviſſe. Hanc aulæ divinæ conſtitutionem nemo clarius perfectiusque deſcribit Rege Davide, quippe, qui per univerſam Pſal - morum ſuorum ſeriem, id dedit operam, ut divinæ majeſtatis leges ac ſtatu - ta accurate & ſigillatim exp oneret. Tandem in Pſalmo centeſimo primo ſuam ipſius aulam, quaſi ad divinar um ordinationum exemplar expreſſam, orbi uni - verſo imperanti exhibet, quales miniſtros & DEus, & ipſe, Numinis divini exemplo, ſibi expoſcat, ordine pulcherrimo ediſſerens. Cum itaque Hoffman - nus noſter mature ex ſacro codice didiciſſet, quæ fidum & vetum aulæ divinæ miniſtrum deceant, totus in eo eſſe cœpit, ut vita ipſa & factis tanta aula ſe redderet dignum.

Prima itaque imperantis lex eſt impios odiſſe, neque illos intra aulæ ſuæ tolorare pomœria. Cur ergo miniſtrorum prima lex nen ſit, impietatem abhorrere, cujus hoſtem infenſisſimum DEum eſſe noverunt? Non omnino vituperanda ſunt, quæ famoſus ille Satyricus Boccalinus orbi reliquit: Licet Princeps ipſe, inquit, ad miraculum usque pius ac moratus ſit, mille tamen ipſum circumſtrepunt Cacodæmones, qui ad varia ſcelerum genera, variis artibus ac ma - chinis ad nequitiam pelliciunt & invitant. Hinc ſæpiſſime aut ipſe Princeps illau - dabili ſuo exempſo ac conſvetudine, miniſtros ſuos ad ſimilia pellicit facinora; aut purpurati, dæmonis organa, tamdiu mentem domini movent, quatiunt ac vellicant, donec in ſuorum malitiam conſentiat. Sed Hoffmannus noſter ab ineunte ætate ſedulo cavit, ne quicquam vel in Schola vel Academia, vel mu - nere denique, committeret, quo domini ac regis ſui nomen & majeſtatem vel leviſſime violare poſſet. Si quæras, quidnam beatum Hoffmannum potiſſimum moverit, ut neque puerorum petulantiam effrenem, nec diſſolutam juvenum licentiam aut voluptatem, nec virorum denique avaritiam, ambitionem aut ini - micitias probaret vel ſectaretur, in promtu ratio eſt: Gottfriedus erat. Ad for - tius firmiusque ſancienda pacis fœdera, interdum pretioſiſſima invicem mittun - tur dona: Hinc, cum DEO viſum eſſet, cum Hoffmanno ſuo in baptiſmate arctius quoddam pacis inire fœdus, inuſitatas ingenii indolisque dotes manu li - beraliſſima in ipſum effudit. Hic autem de munere mutuo cogitans, nihil in facultatum ſuarum apparatu invenit, quod blandiſſimo patri gratius accepti - usque eſſe poſſet, quam cor ſuum, idque pietate & fervidiſſimo virtutis omnis amore plane refertum ac turgens. Honeſtum ac bonum Virum agere, inquit il - le, nobiliſſimum omnium artificium eſt. Aſt vero, qui illi operam ſuam paulo ſtudioſius commodant, vix habent, quod ſe in aulis quorumvis Magnatum lo -cum11cum inventuros eſſe credant. Videte, quibus divortiis à ſe invicem abeant Nu - minis divini, terrenorumque principum aulæ. In his ſæpe, ſi non riſu, con - temtu tamen & averſatione excipitur veræ pietatis ſtudium: in illa damnas eſt, & odio omnium expoſitus, qui pietate neglecta, regiam vitiorum viam ingredi - tur. Sane, ſi nihil in Hoffmanno laudari poſſet, præter unicam illam virtu - tum omnium principem ac reginam, Pietatem, dignus tamen eſſet, quem o - mnes ſcholarum Rectores Panegyricis ſuis & encomiorum publicorum ſolenni - tate, concelebrarent. O felices ſcholarum Doctores, qui vere Gottfriedi audi - unt! ſed ò & infelicisſimos, qui ut novi quidam Θεομάχοι, congeſtis criminum vel impietatis montibus, nefandum Deo moliuntur bellum. Certe Magiſtri illi, qui in curriculo ſuo ſcholaſtico id unice agunt, ut vel famam atque auram po - pularem, quam unice captant, vel Junonem monetam, ut cum antiquitate loquar, ſibi concilient, ſusque deque habita numinis ſanctiſſimi gloria, reique publicæ commodis ac ſalute, vix aliud ſibi polliceri poterunt, quam, ut apud ſeram quoque poſteritatem ignominia publica differantur, & ab omnibus cla - dem vel calamitatem Joſephi, ut cum ſacro oraculo loquar, ſerio & ſero æſti - mantibus, modis ſua nequitia dignis, vapulent.

Quæ deinde Davides cum impietate jungit, cor perverſum ſcilicet & detrectationes occultas, atque quaſi cuniculatim jactas, quibus aliqui amicorum innocuorum famam, auſu abominande, quid? quod ethnicis etiam inviſo & exe - crabili, lacerare ſolent, illa omnia, ut cauda quædam draconis, impietatisque appendix fœdiſſima, a vita, moribus & oonverſatione Hoffmanni noſtri non propius, ac ipſa deteſtabilis eotum mater, remota erant. Rejicit porro en - theus ille Pſaltes eorum malitiam, qui aſtutam vapido gestant ſub pectore vulpem, in domo mea illum, inquit, non tolero. Nec Hoffmannus noſter turpiſſimam hanc fallaciam in pectore ſuo tolerabat. Mem niſtis, Patroni Optimi Maximi, quod in ſchediaſmate, quo VOS ad cohoneſtanda hæc parentalia invitabam, beato Vi - ro lilia quædam ſacraverim. Et annon vel ſolo candore ſuo, qui ſine pari erat & exemplo, id floris ornamentum merebatur. Non diffiteor, eſſe hoc noſtro ævo, qui execrandum animi ſui nigrorem, ſimulato quodam & in labiis natante candore, palliare didicerint, ut recte cum Poëta conqueraris:

Sed vos compello, omnes Zittaviæ noſtræ & Laubæ cives. Vos inter rogo, an in Hoffmanni Veſtri conſvetudine quicquam notaveritis, quod mentis atræ ſu - ſpicionem movere potuerit?

O quam belle in ipſum quadrabant verba Manutii. Dignus hic eſt, cui vel inju - rato fidem habeas. Non errabo, ſi ipſum virum τετραγωνον appellavero: nuspi - am enim verborum ampullas projiciebat, nec favoris ſui conteſtatione, aut aureis promiſſorum montibus, credulos onerabat: Sed quæ ſemel ore prodierant, mor - dicus poſtmodum & conſtanter tuebatur, tenebatque, adeo, ut de ipſo recte dixiſ - ſes, quod ille telæ linteæ ſoli expoſitæ, & ope a quæ candefaciendæ, adſcripſe - rat: Candidior ſemper. Quo diutius enim quis converſatione ejus fruebatur,[e]o clarius candor ejus & fides intemerata proferebatur in apricum. Pergit Davides & mendaciorum quoque Dædalos ex aula ſua proſcribit, veritatem pulcherrimam in bonis civibus eſſe laudem & corollam, ſubindicans. Si aularum terrenarum mores æſtimes, rariſſimi ſunt inter miniſtros, qui Principi ſuo nudam & ſimpli - cem veritatem aperiunt aut exponunt. Proſcrïbitur, inquit Mothofius, aple - risque aulis veritas: vel ſi adeſt, ſilentium fovet plusquam Pythagoricum. Nec, ſi omnia miniſteria lucro vel favoris captandi decempeda metiaris, omnino dis - ſvadenda eſt conſveta illa veritatis ſuppreſſio. Idque jam pridem agnovit in jus - ſtiſſimus in ſimulata ſua juſtitia judex, cum quafi ſubridens, & per ludibrium ex Servatore quæreret: quid eſt veritas? in palatiis Magnatum raro vendibiles eſſe has merces, ſignificans. Bone Deus, quot Principum numeres aulas, quibus exitioſum adulatorum genus labem aliquam affricuit! Quod inter Pur - puratos Aſtyagis, Medorum Regis, Harpagus erat, illud Demetrio Stratocles, Mardonius Xerxi, & Alexandro Macedoni Anaxarchus. Quid autem Hoffman - nus noſter? Sane, prout Deo vero & veraci nomen ſuum dederat: ſic veritatem inter ſuos non colere, ipſi pro piaculo erat. Quotiescunque itaque Magiſtratui aperiendi erant vel circa ſtudia, vel mores & diſciplinam, in ſchola defectus, ſcapham appellare ſcapham non verebatur. Ubi parentes de ſiliorum fidei ſuæ concreditorum, vel probitate vel pravitate, certiores red di debebant, nec ce - ruſſa utebatur, in excuſandis vel plane tegendis vitiis: nec fuco, ut qualia -cunque13cunque in artibus aut lingvis conamina tantum non cum duodecim Herculis fa - cinoribus compararentur. Præcipue autem in eo ſe ἀληϑόφιλον eſſe, teſtaba - tnr, quod veritatis cœleſtis oracula omnibus humanæ ſapientiæ coloribus lon - giſſime præferens, ἑνὸς illius Salutatis Χρέιαν ſe mper & ubique graviſſimo fer - vore & ζήλω inculcabat, licet forte non pauci extiterint, qui filios ſuos ad artes placendi, & irretiendi profanorum animos, perducere maluiſſent.

Mox illos etiam eliminat Davides, qui geſtibus ſuperbis animoque fa - ſtuoſo & elæto, Dec hominibusque oneri eſſe ſolent. Vix negabitis, dari Magnates, qui maximam honoris ſui partem in eo ponant, quod aulæ miniſtri veſtibus mul - to auro purpuraque diſtinctis ſuperbiant. Dario ſane, ultimo Perſarum tam in Imperio, quam felicitate, regi, non ſuſſiciebat, duces copiarum ingenti pre - tioſioris metalli mole, mulorum inſtar, oneratos eſſe; Sed ipſa etiam vehicu - la equorumque freni ac phaleræ, iisdem ornamentis fulgebant. Sed cui volupe eſt, in aula ſummi rerum Domini vivere, Principisque ſui perfrui gratia, aut faſtum omnem & ſuperbiam caue pejus & anguevitabit, aut eodem defungetur fato, quo Nobilis ille in Friderici Placidi Saxoniæ Electoris, aula. Cum enim hic blandioribus Principis hortationibus permoveri non poſſet, ut veſtem luxu - rioſe nitidam cum ſimpliciore commutaret, non ſine ſummo terrore audire co - gebatur; quem pudet, meam in amictu ſimplicitatem ſequi, aulam hanc ſine me - ra relinquat, oportet. De Imperatoribus Orientis memoriæ proditum eſt, quod ipſis ſolenne fuerit, læva ſua vaſculum ex auro textili factum, libelloque æmu - lum, quod cinere impleri juſſiſſent, ubique circumgeſtare, ut hac ratione fra - gilitatis ſuæ ac mortalitatis memores, humilitati ſemper ac ubique ſtuderent. Certe Hoffmannus noſter liber quidam erat, ſi non omnino vaſta aliqua Biblio - theca, omni divinæ humanæ que ſapientiæ apparatu inſtructa & abundans. Et quis me adulationis inſimulet, ſi dicam, dotes illas incomparabiles, quibus mens illius erectisſima effulgebat, aureum ipſi conciliaſſe decus? Quin ex eodem me - tallo, meliorique, quod Poeta vocat, luto, ficta eſſe videbatur, ſingularis plane & Hoffmanno propria in docendo dexteritas facilitasque! Aſttantum abeſt, ut divina hæc Χαρίσματα animum ejus inflaverint, ut potius, quoties auto - rem ipſorum, Deum, cogitabat, humillimo animi affectu coram majeſtatis cœ - leſtis ſolio ſeſe abjecerit, corollas hasce ſuas, quaſi ad exemplum ſeniorum il - lorum Apocalypticorum, numini Sanctiſſimo offerens, indignitatemque ſuam devote ac timide agnoſcens. Ex eadem indignitatis ſuæ agnitione multa alia bo -b 3na14na ac laudabilia, ut ex fonte quodam ubetrimo promanabant. Cum intellige - ret, pulchra mentis ornamenta non ſibi, ſed aliis, vel ſaltem in alicrum uſum conceſſa eſſe, ne momentum quidem præterlabi patiebatut, quod in gratiam & utilitatem ſuorum con verti poſſe credebat. Ipſas etiam pecunias, ut laboris ſui irrequieti præmia, quaſi ſibi, ut indigno non debitas, pro onere habebat, niſi ſtatim indigentiæ miſerorum conſecraret, dignus ſane, cujus non dextra ſaltem, ſed membra omnia, tanquam impigra amoris Chriſtiani & paterni inſtru - menta, cum manu liberalis illius Northumbriæ Regis, nunquam computreſ - cant. Mirabuntur ſane exteri, ſi audiverint, beatum Hoffmannum ſæpe majo - rem eorum habuiſſe curam, quos parentes alii fidei ipſius commiſerant, quam ſuæ ipſius ſobolis. Sed mirentur ſane, modo & imitentur! Verum eſt, fuiſſe, qui mitisſimum virum, de nimia in alienos liberalitate, amice monerent: Sed a - nimo fiduciæ divinæ pleno reſpondit: Se cura propriæ ſobolis parum tangi, firmi - ter perſvaſum, DEum non potentiſſimum ſaltem, ſed & benigniſſimum patrem, poſt fata ſua, eadem facilitate de ſuſtentandi mediis proſpecturum ſuis, ac ſibi exuli omnibus que facultatibus deſtituto, imo vel ideo infeliciſſimo, quod infelici - tatem ſuam per ætatem ne intellexiſſet quidem, de bene beateque vivendi ſubſidiis, mir aculoſa plane ſapientia proſpexiſſet. Nec ſane heroicæ huic ſpei & fiduciæ e - ventus defuit.

Quem itaque mecum ut Aulicum pium ac probum contemplati fuiſtis, Auditores Honoratiſſimi, ut & in felicitate ſua breviter contueri velitis, enixe obteſtor. Quam infelices fuerint non pauci, omnibus fere ſeculis, aulici, nemini vel leviter in hiſtoriis verſato ignotum eſſe poteſt. Non mentitur, qui aulam cœlum eſſe dicit, ſed in quo nimis frequens ſit fulgurum fulminumque illætabi - lis ortus: Paradiſum, ſed ſerpentibus & lapſu non carentem. Fabulam ſatis lætam, ſed quæ tragica ſæpe finiatur cataſtrophe. Purpurati qui officio ſuo exacte ſatisfacere, ſpemque Principis ſui ad amusſim implere ſatagunt, vix tan - tum temporis ſibi relictum eſſe vident, ut ſalutem ac commoda domus ſuæ, non dicam animæ, quæ omnino potior & nobilior eſt, ex voto curare valeant. Non errabat Similis, purpuratus ille in tropicis aulæ diu multumque verſatus, cum mo - numento ſuo inſcribi juberet: hic ſitus eſt ſimilis, qui annos quinquaginta viven - do emenſus, non niſi ſeptem vixit. Aulam neſcio quis navigationem appellat, in qua ex vitro navis, vela papyracea, malus è ſtramine, ancora vero ex ligno ficulneo conſtet. Ipſe Fridericus Sapiens, Saxoniæ Elector, cujus aulam tamen facile aliarum appellaveris exemplum, de principibus aſſerit, quod ignem re -ferant,15ferant, cujus beneficio quis caleſieri, ſed & aduri posſit. Paucis: Non omni - bus tam benigniter adſpirat fortuna, ut absque periculo mare aulicum navigan - do emetiantur. At, o quam ſelicior aliis noſter erat Hoffmannus, in eam rece - ptus aulam, quæ nec caſu purpuratorum præcipite, nec tot periculis notabilis eſt. Dum enim Domino ſuo ſerviit, ſuæ ſimul ſaluti omnium optime inſerviit. Tantumque abeſt, ut negotiis Regis ſui intentus, domum ſuam neglexerit, ut potius nemo meritis ſuis, & opera domino præſtita, majora in ſuos derivaverit emolumenta, quam felicisſimus Hoffmannus. Eſto, quod in aulis principum mortalium miniſtri cum pomis aureis vel aurantiis comparari mereantur, quæ ſucco deſtituta abjicimus: de Aulico noſtro nemo certe dixerit, quod levem la - borum meritorumque gratiam retulerit. Sane, poſtquam ſemel, ut antea levi - ter monuimus, â Numine blandisſimo in fœdus pacis & gratiæ receptus fuerat, bone Deus, quibus bonis, quibus favoris cœleſtis pignoribus mactabatur! In terram alienam ejecto numen de hoſpitio, miſero ac derelicto de Patronis, ege - no de vitæ ſuſtentaculis proſpiciebat. Nihil habenti, ut Abdolonymo illi, nihil defuit. Ad Scholas ablegatus, præceptores eruditos, dextros, candidos ac fidos nanciſcebatur, ſub quibus, comitante ubique plenisſimo Dei favore, ad virtutis non minus, quam literarum laudem haud mediocrem aſſurtekit. Qua benignit ate in alma Philurea à Carpzovio, Ittigio, Oleario, Rechenbergio, Fel - lero, Franckenſteinio, aliisque, exceptus fuerit, nimis longum foret, heic com - me morare. Sufficit, Hoffmannum hic inveniſſe, quicquid a Parentibus filius, a Patron〈…〉〈…〉 ns, a que præceptore diſcipulus expectare poteſt. Vix ad matu - ritatem aliquam perducta erant ſtudia, cum dulces præſto eſſent fructus. Lip - ſia lauream Philoſophicam, quaſi victoriæ publice reportatæ ſymbolum, Lau - banenſes Con-Rectoratum (communi vocabulo) ipſi decernebant. Mox ejus - dem Lycei faſces, & tandem florentiſſimi noſtri Zittei gubernacula demanda - bantur, & hæc omnia, cum manifeſto τοῦ ϑείου æternæque providentiæ indicio. Nec enim per largitiones, quibus male reſpondebant facultates, nec per alium caſuum illornm obliquorum, per quos hodie non exigua vocationum pars extor queri ſolet, ſed ſolo Sapientisſimi omnium rerum arbitri nutu, ad eam mune - rum ſuorum dignitatem evehebatur. In officio jam conſtitutus, immenſam Numinis benig nitatem mille experiebatur modis. Succedebat ex voto gravisſi - mus etiam, & difficillimus labor; operam amicisſimam conferebant collegæ, cum quibus & heicloci & apud Laubanenſes, fraternum in morem conſtanter vi -vere16vere dabatur, in quo ſane maximam partem felicitatis, quam Rectoris Schola - ſtici fortuna capit, conſiſtere, non ab re exiſtimo. Nec viam hujus beatitudi - nis moleſtam aut ſalebroſam reddebant diſcipuli, quos maximam partem, (quis enim Satanæ malitiæque propriæ mancipia reſpiciat?) probos, morigeros & gra - tos experiebatur. Et quo felicius ſuccederet ſcholaſtica hæc navigatio, tot etiam Patroni ſummi, tot Mecœnates, ac Fautores, aura blandisfima ipſi adſpirabant. Ut taceam, quantum calcar bonorum omnium apptobatio, applauſusque Ger - maniæ unive rſus, præter famæ celebritatem, laudes & encomia magnorum, Viro Optimo jam tum alacriter currenti, addiderint. Si de opum affluxu quæras, idem merito de Schola conque rendum eſt, quod impurus ille purisſimæ Latini - tatis architectus, Petronius, de rhetoribus habet:

Sed niſi Hoffmanno hac in parte benig nior arriſiſſet fortuna, non habuiſſet, unde. ceu fonte quodam, inuſitata ejus decurreret liberalitas. Prolixum foret, juſta ſerie exponere, quanta & quot bona, in duplici matrimonio, e manu benigniſſimi Numinis retulerit. Tribus dixiſſe ſufficiat, neutrum ſine dulcisſima animorum conjunctione, pace, amore & tranquillitate, neutrum ſine fructibus amoris no - bilisſimis ac ſvaviſſimis, neutrum denique ſine felicitatis, & bonorum affluxu largisſimo fuiſſe. Vel in vulgus notum eſt, quod aula principum cœlum ex - ſcribat, in quo nunc oriantur aſtra, nunc occidant. Et ſane gratior eſſet ſpecioſa Magnatum gratia, ſi tantum conſtantiæ haberet, quantum ſvavitatis poſſidet. Aſt recte dixit, quisquis dixit:

Paucos numeres inter purpuratos feliciores, quorum exitus principio felici